تعریف دقیق چک و تفاوت آن با سفته، برات و دیگر اسناد تجاری، چک به عنوان مهمترین سند تجاری نقش مهمی در نظام اقتصادی هر کشور ایفا می کند. از قضا این سند تجاری پر استفاده در ایران هم مهمترین ابزار پرداخت محسوب می شود. در این مطلب به تعریف دقیق چک پرداخته و تفاوت آن با سفته را مورد بررسی قرار می دهیم. با ما همراه باشید.
تعریف دقیق چک چیست؟
در این بخش دو تعریف از چک ارائه می دهیم. ابتدا تعریف لفظی آن و سپس مفهوم عمومی و کاربردی آن را توضیح می دهیم.
چک به عنوان یک لغت کلمه ای فارسی است. این کلمه به معنای نوشته ای است که با استفاده از آن پولی که در بانک دارید را برداشت یا به شخص دیگری حواله می کنید. چک در گذشته با نام های قباله، حجت، منشور عهدنامه و برات هم شناخته شده. این تصور وجود دارد که چک کلمه انگلیسی است، اما جالب است بدانید این لغت در شعر شاعرانی همچون فردوسی و معزی هم با معنایی شبیه به معنای امروزی آن دیده شده است.
حالا بد نیست به سراغ مفهوم چک در دنیای امروز برگردیم.
مطابق ماده ۳۱۰ قانون تجارت: “چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.” اما این تعریف برای عموم کمی دشوار است و بهتر است به تعریف آسان تری در این مورد بپردازیم.
طبق تعریف متخصصین این حوزه چک یک سند تجاری است که بانک برای استرداد وجه و اعتبار قابل استفاده یا انتقال آن به اشخاص دیگر به صاحب حساب می دهد. البته صاحب حساب برای دریافت چک باید شرایط لازم را داشته باشد. طبق قانون چک باید بر روی بانک کشیده شود، به این معنی که محال علیه چک باید بانک باشد. چک هایی که موسسات مالی و صندوق های قرض الحسنه صادر می کنند چک هستند، اما حمایت های قانونی صدور چک شامل آن ها نمی شود.
تفاوت چک با سفته، برات و دیگر اسناد تجاری چیست؟
به طور کلی چک معتبر ترین و قانونی ترین سند تجاری چک است که حمایت های قانونی از آن بیشتر از هر سند تجاری دیگری است، در صورتی که سفته به عنوان یک سند غیر تجاری (سند عادی) به شمار می رود و در مراجع حقوقی حمایت های قانونی خاصی ندارد. در مجموع تفاوت های سفته و چک در موارد جزئی بسیار است و ذکر همه آن ها در این مقاله نمی گنجد، اما به زودی در مقاله ای جداگانه به طور مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.
